Het grote misverstand over straffen

Straffen… Iedereen gaat er anders mee om en heeft er een bepaalde visie op. Maar ik zie een groot misverstand ontstaan op dit gebied. En dat wil ik graag met je delen.

Van de week sprak ik twee van mijn klanten, Sharon en Evelien. En beiden willen ze heel graag meer rust in hun gezin en willen graag dat hun kind beter gaat luisteren. Ze doen het alleen op een heel andere manier.

Variant 1: Niet willen straffen
Sharon heeft er heel bewust voor gekozen heeft om haar kinderen niet te willen straffen, omdat ze niet op die manier met haar kinderen om wil gaan. En ze erin gelooft dat je je kind ook kan leren dat iets niet mag, zonder je kind op een nadenkkrukje te zetten. 

Maar ja… dan de praktijk. Die bleek toch echt wel even anders te zijn. En van al haar idealen kwam weinig terecht… Ja, het niet-straffen dat lukte wel. Maar of haar kinderen nou leerden dat iets niet mocht? Daar merkte ze bitter weinig van. Want ze luisterden voor geen meter… 

En zo kwam het dat Sharon toch vaak aan het dreigen was met straf, veel mopperde, veel klaagde en verwijten maakte aan haar kinderen ‘Waarom ze nou toch nooit eens gewoon normaal deden…’ 

Eigenlijk was Sharon veranderd in de moeder die ze juist niet wilde zijn.

Variant 2: De nadenkkruk
Evelien koos ervoor om consequent en duidelijk te zijn. Twee waarschuwingen en daarna moet haar kind op de trap om na te denken over zijn gedrag. En Evelien is ook een echte consequente moeder en voert dit dus ook echt zo uit.

Maar ja… ook dat levert Evelien niet op wat ze wil. Want ze merkte dat haar kinderen best vaak op de trap moesten zitten, ze veel aan het waarschuwen was en ze merkte ook dat het in feite niks oploste. Ze voelde zich meer een politieagent dan een moeder. En daar werd ze niet bepaald vrolijk van. 

Wat gaat hier nou mis? 

Dat is belangrijk om te weten, want het is een onderdeel dat ik bij heel veel ouders mis zie gaan. En ik zie daarin een tweedeling, net als bij Evelien en Sharon. Het ene deel past wel straffen toe, net als Evelien, omdat ze vinden dat hun kind best de gevolgen mogen ervaren als ze niet luisteren. Het andere deel kiest er, net als Sharon voor, om niet te straffen, omdat ze geloven dat het ook op een andere manier kan.

Dus los van het feit of je nu wel of geen voorstander bent van straffen, wil ik beide varianten even onder de loep nemen.

Ik begin met de variant waarbij je kind bijvoorbeeld naar de gang moet. Als eerste wil ik je eens vragen: Wat wil je nu eigenlijk bereiken? Wat is het doel van de straf?
Het doel zou moeten zijn dat je kind er iets van leert, dat zijn gedrag verbetert, dat hij afkoelt of wat al niet meer.
De vraag is dan: Lost het op de gang zetten dat probleem op?
Ik denk dat het antwoord nee is. Want wat leert je kind daar dan precies?

Hetzelfde met het welbekende nadenkkrukje. Je kind gaat daar echt niet zitten nadenken over zijn gedrag. Ten eerste kan hij dat nog helemaal niet, ten tweede is hij op dat moment waarschijnlijk hysterisch en echt niet in staat tot nadenken. 

In het tweede geval, van de ouders die niet straffen gaat het op een andere manier mis. 

Ik zie vaak dat ouders die niet willen straffen, te weinig grenzen aangeven en niet duidelijk genoeg zijn. Maar straffen en je kind de consequentie van zijn eigen gedrag laten ervaren is niet hetzelfde. 

Als je wilt dat je kind leert van zijn fouten, moet hij dus ook pijn ervaren van zijn fouten. Anders leert hij er niet van. Wie zijn billen brandt moet op de blaren zitten, is het aloude gezegde. Niet ‘Wie zijn billen brandt, krijgt een zacht kussentje van zijn moeder’.

Twee verschillende benaderingen van ouders op het wel of niet straffen van kinderen. Maar de oplossing is voor beide gelijk. 

Die oplossing is namelijk dat je kind moet leren van zijn fouten. Als je daadwerkelijk wilt dat je kind ergens iets van leert, zal hij de consequentie van zijn eigen gedrag moeten ervaren. Dat is geen straf. Dat is leren. En daar wordt hij groot en sterk van.

Je kind op de gang zetten als hij met speelgoed gooit heeft dus geen zin. Die consequentie heeft namelijk niks te maken met het gedrag dat je niet OK vindt. En daarom leert je kind er ook niets van.

Ellenlange gesprekken voeren met je kind als hij met speelgoed gooit heeft ook geen zin, want hij kijkt je aan, zegt braaf ‘Ja mam’ en gaat daarna weer verder met wat hij aan het doen was.

Een passende reactie als je kind met speelgoed gooit is bijvoorbeeld wel: ‘Thomas, speelgoed is om mee te spelen, als je er mee gooit zet ik het even weg.’

Dat is dus geen straf, maar een logische consequentie op bepaald gedrag. En natuurlijk vindt je kind dat niet leuk, maar dat hoeft ook niet altijd. Het feit dat hij dan boos wordt of gaat huilen betekent niet dat je het dan verkeerd hebt aangepakt. Het betekent dat je kind nog moet leren omgaan met de teleurstelling.

Hoe sta jij hier tegenover? Laat het me weten, ik ben er benieuwd naar!

Vond je dit interessant? Wil jij ook leren hoe je op een andere manier kan omgaan met het (lastige) gedrag van je kind. Wil jij leren om met een positievere blik naar je kind te kijken en de rust en de gezelligheid terugbrengen bij jou in huis? Doe dan mee met de 5-daagse minicursus ‘Word weer de moeder die jij graag wilt zijn’. Meer info vind je via deze link.