Een kind wordt niet geboren met een zelfbeeld. Sterker nog, een kind heeft in de eerste periode van zijn leven er geeneens benul van dat hij überhaupt bestaat. Laat staan dat hij dan ook nog eens iets vindt van zichzelf.
Zelfbeeld ontstaat door wat andere mensen tegen je zeggen en hoe andere mensen tegen je doen. Ontwikkelingspsycholoog Steven Pont zei: ‘Alles wat je tegen een kind zegt is een soort klei dat je in een denkbeeldig emmertje in zijn hoofd stopt. Eens in de zoveel tijd haalt je kind de klei uit dat emmertje en maakt daar zijn zelfbeeld van.’
Als je die even op je in laat werken, is het best heftig wat jouw impact is op het zelfbeeld van je kind. Jij (en anderen in de directe omgeving van het kind) bepaalt dus hoe het zelfbeeld van je kind eruit ziet.
Onze opmerkingen hebben dus invloed op het zelfbeeld van je kind. Nu je weet dat je kind eens in de zoveel tijd een zelfbeeld kleit met de klei die jij hem hebt gegeven, kun je je waarschijnlijk voorstellen wat de impact is van dit soort opmerkingen:
‘Hè verdorie, je maakt er ook altijd een zooitje van!’
‘Jij ook altijd met je gezeur!’
‘Zit je je broertje weer te pesten? Houd daar nou eens mee op!’
Maar ook je lichaamstaal heeft invloed. Rollen met je ogen bij een vraag van een kind, diep zuchten of weemoedig je hoofd schudden, geeft je kind geen goed gevoel.
Als je kind niet zo’n hoog zelfbeeld heeft, kan dit best een confronterende conclusie voor je zijn. Je gaat wellicht bij jezelf te rade… Hoe kan dat dan? Je doet toch altijd je best om je kind te steunen en voor hem te zorgen? En je doet zo je best om niet zulke negatieve opmerkingen te maken, omdat je uit ervaring weet hoeveel impact ze kunnen maken.
Dan is het goed om te weten dat niet alleen boze, negatieve opmerkingen een flinke invloed hebben op het zelfbeeld van je kind.
Wat denk je dat de invloed van deze opmerkingen is op het zelfbeeld van je kind?
‘Voorzichtig!!’
‘Kom er maar vanaf, dat is te gevaarlijk’
‘Dat is denk ik nog te moeilijk voor je’
‘Laat mama het maar even voor je doen’
Precies. Met dit soort opmerkingen zeg je eigenlijk: ‘Dat kun jij niet.’ Tenminste, dat bedoel je natuurlijk niet, maar dat is de manier waarop dat bij je kind binnenkomt. En dat is de klei waarmee hij zijn zelfbeeld bouwt.
Gun je kind de ervaring van het proberen, maar zeker ook die van het mislukken. Want hoe erg is het dat je kind een keer van het klimrek valt? Dat overleeft hij heus wel. Maar als hij valt, dan wéét hij de volgende keer dat hij voorzichtiger moet doen. Daar leert hij 1000 keer meer van dan van jouw ‘Voorzichtig!’.
Ze zeggen wel eens – Ervaring is de beste leerschool – Dat geldt ook voor kinderen. Als jouw vermanende vinger en jouw beschermende houding het beste hadden gewerkt dan was het spreekwoord wel – Instructie/Correctie is de beste leerschool – geweest.
Vind je dit interessant? En wil je graag meer lezen? In mijn boek ‘Supermama’s bestaan niet’ laat ik je zien hoe jij je kind kunt opvoeden en tegelijkertijd zijn zelfbeeld kunt versterken. Je kunt het eerste hoofdstuk van het boek gratis downloaden via deze link.
Meer lezen?
